Mortiis

Mortiis (właść. Haavard Elefsen; ur. 25 lipca 1975) - norweski muzyk, były basista blackmetalowego zespołu Emperor, który opuścił przed nagraniem albumu In the Nightside Eclipse. Po odejściu z Emperora założył własny zespół w 1992 r., który nazwał po prostu Mortiis. Solową karierę rozpoczął od nagrania dema The Songs of a Long Forgotten Ghost. Następnie przyszedł czas na wydanie pierwszego albumu Fodt Til A Herske, który światło dzienne ujrzał w 1993 roku. Znalazły się na nim dwa 25-minutowe epickie hymny. Zaś wydany w 1999 roku album The Stargate, będący połączeniem najlepszych elementów z wcześniejszych albumów, większość fanów uznała za najlepszy w dyskografii zespołu.

Twórczość Mortiisa dzieli się na trzy ery. Do pierwszej ery zalicza się pierwsze sześć albumów, druga era to The Smell of Rain, trzecia natomiast to ostatnia płyta: The Grudge.

W początkach istnienia Mortiis wykonywał ambient i dark wave, z czasem jednak juz w grupie przeszedł do stylu industrial/gothic. Teksty utworów traktują przede wszystkim o fantastyce i innych światach.

Historia:

Haavard Elefsen urodził się w roku 1975, a na początku lat 90-tych wchłonęła go tryumfalna fala norweskiego black metalu, przeżywającego wówczas złowrogi i dość szaleńczy rozkwit. 17-letni chłopak przybrał pseudonim Mortiis (Śmierć) i rozpoczął pogrywanie na gitarze basowej w klasycznej już kapeli blackowej - Emperor. Tak to jednak się szczęśliwie złożyło, że nagrał z blackmetalowcami tylko jeden album, ściślej: demo "Wrath of the Tyrant". Wkrótce potem Mortiis zerwał z Emperor i rozpoczął pod przybranym uprzednio pseudonimem swój własny, solowy projekt.

Uzbrojony w syntezator Casio nagrał wiosną roku 1993 materiał demonstracyjny "The Song of a Long Forgotten Ghost". Był to jeden, trwający niemal równo godzinę utwór, zwiastujący stylistykę, której Mortiis pozostał mniej więcej wierny aż do początków XXI wieku, kiedy to radykalnie zmienił styl. Na demówkę "The Song…" składała się jedna, trwająca niemal równą godzinę kompozycja, stanowiąca coś na przecięciu niezbyt wyszukanego dark ambientu i pseudoklasycznej muzyki, opartej o keyboardowe brzmienia imitujące skrzypce, organy, klawisze i bębny. Wszystko to przeniknięte było swego rodzaju młodzieńczą naiwnością, porażała prostota aranżacji, niewielka złożoność motywów melodycznych i monotonia całości. A jednak jest w tej muzyce coś sympatycznego, jakiś nieokreślony wdzięk - ślad wskazujący na to, że prędzej czy później - coś z tego wyrośnie.

Mortiis utrafił w pewien krąg entuzjastów, stając się prekursorem tego typu grania i niekwestionowanym wzorem dla wielu domorosłych post-metalowych "kompozytorów", próbujących mniej lub bardziej składnie naśladować muzykę średniowieczną czy "klasyczną" - lub raczej pewne swoje wyobrażenie o niej.

W tym samym 1993 roku ukazuje się pełnoprawny debiut Mortiisa - płyta "Fodt till a herske". Tym razem materiał podzielono na dwa utwory, podobnie będzie na "Ander Som Gjorde Opror" i "Keisern av em dimensjon ukjent".

Z biegiem czasu suity Mortiisa stają się bardziej rozbudowane, można rzec: pseudosymfoniczne - jakkolwiek wciąż razi nieco plastikowy dźwięk i niewielka liczba brzmień. Tym niemniej kompozycji z trzech wspomnianych wyżej albumów (a zwłaszcza z "Keisern…") słucha się z przyjemnością, jeśli tylko "przyjąć konwencję", tj. przymknąć oko (ucho?) na niedociągnięcia i wgłębić się w towarzyszącą muzyce estetykę fantasy, z całym jej elficko-trollowo-czarnoksięskim sztafażem.

Równolegle do muzyki Mortiis rozwija swój sceniczny image, dość groteskowy zresztą. Młody artysta występuje blado upudrowany, z doprawionym sztucznym, haczykowatym nosem i takimiż uszami, do tego dochodzą dziwaczne płaszcze i peleryny czarnego koloru oraz typowo blackmetalowe akcesoria, takie jak nabijane ćwiekami skórzane pasy, "pieszczochy" czy broń biała. Mortiis pozuje do zdjęć w ruinach opuszczonych zamków, w lochach i targanych wichrami fiordach… Można do tego rozmaicie podchodzić - wydaje się jednak, że estetyka jaką sobie wypracował, trąci kiczem i grubą przesadą.

W roku 1996 ukazuje się album "Crypt of The Wizard". Materiał ten to kontynuacja wcześniejszej drogi, ale z pewnymi ulepszeniami i urozmaiceniami. Tym razem zamiast niemiłosiernie długich suit mamy 10 stosunkowo krótkich utworów, co ciekawe - utrzymanych w różnych nastrojach. Dominuje oczywiście mrok i pompatyczność, ale mamy także żwawsze motywy, jak choćby w wieńczącej płytę kompozycji "Fagnet i krystal", gdzie szybkie, syntezatorowe pizzicato ubarwione jest dzwonkami i melodiami fletu, co przywołuje na myśl leśny taniec satyrów, nimf, czy innych tego typu paskudników.

Nie koniec jednak na tym - wkrótce potem (1998) na rynku pojawia się "The Stargate" - swoiste ukoronowanie "neoklasycznego" etapu w twórczości Mortiisa. Moim zdaniem jest to naprawdę dobrze skomponowany album i Mortiis nie ma się czego wstydzić, nawet w starciu z "gwiazdami" sceny militarnej czy neofolkowej. Brzmienie zostało znacznie ulepszone i nie trąci już "plastikiem", utwory są wystarczająco rozbudowane, bank brzmień również jest bogatszy niż dotąd, do tego dochodzą męsko-damskie partie wokalne i rozliczne sample w tle - huki, grzmoty, bitewny zgiełk, okrzyki i zaśpiewy, wszystko to gwoli podbudowania nastroju… Na płycie znajdują się zarówno kompozycje bardzo mocne, militarne, oparte o marszowe rytmy i podniosłe partie quasi-symfoniczne, jak i fragmenty bardzo stonowane, można rzec: uspokajające delikatną melodią i słodkim nuceniem wokalistki, znanej m.in. ze współpracy z Cradle of Filth.

Równolegle z działalnością pod szyldem Mortiis, Haavard Elefsen próbował swoich sił w pobocznych projektach Vond i Cintecele Diavolui. Vond rozwijał wątki mniej więcej zbliżone do głównego projektu i odszedł w zapomnienie po dwóch albumach, zaś działalność Cintecele Diavolui zaowocowała płytą "Devil' Songs". Jest to dość dziwaczna i groteskowa muzyka, bardziej dynamiczna od głównych kompozycji Mortiisa, przywodząca na myśl horrory z lat 50-tych lub może raczej (czy to zamierzony efekt?) - ich parodie…

Po wydaniu "Stargate" Mortiis nieoczekiwanie zamknął ten okres w swojej twórczości. Następny album - "Smell of the Rain" - okazał się być zmianą wręcz szokującą. Trudno właściwie dostrzec jakiekolwiek większe podobieństwo pomiędzy "Smell…", a wcześniejszymi materiałami. Mortiis sięgnął bowiem po estetykę, którą - przyznam otwarcie - znam dość słabo. Jest to niewątpliwie rock, coś na skrzyżowaniu rocka gotyckiego, tzw. "rocka industrialnego" i electro. Pojawiły się gitary elektryczne, ostry, konkretny rytm, piosenkowa struktura, atmosfera przywodząca na myśl filmy cyberpunk, przede wszystkim ze względu na beat i proste, syntezatorowe akordy o mocno syntetycznym brzmieniu, podobnie jak w electro/EBM.
Kolejny album - "The Grudge" - to kolejny krok w świat ostrego, podbitego dużą ilością elektroniki rocka a'la Nine Inch Nails. Tym razem tempa są bardzo szybkie, wokale mocno przesterowane, wszystko razem składa się na ostry, "cyberpunkowy" odlot, odmierzany brutalnym rytmem. Oba albumy były zapewne ciężkie do przyjęcia przez dotychczasowych słuchaczy Mortiisa, ale z drugiej strony jest coś intrygującego w tak nagłej zmianie stylistyki. Trzeba zresztą przyznać, że przynajmniej niektóre z nowych kompozycji są naprawdę przebojowe i wpadające w ucho, jak choćby "Parasite God" i "You put a Hex on Me" ze "Smell…" i "Decadent & Desperate" z "The Grudge".

W roku 2006 ukazała się płyta "Some Kind of Heroin" zawierająca remiksy kawałków z "The Grudge" w wykonaniu m.in. grup dark electro, jak Funker Vogt, czy grup industrial (In the Nursery). Niektóre z tych remiksów przewyższają oryginały, a co najmniej dorównują im.



Obecny skład zespołu:

* Mortiis (Haavard Elefsen) - śpiew, gitara basowa, instrumenty klawiszowe
* Åsmund Sveinunggard - gitara
* Gawron (Levi Troite) - gitara
* Leo Troy a.k.a Svein T - instrumenty perkusyjne


Dyskografia

* 2010 Perfectly Defect
* 2007 Some Kind of Heroin (remiksy utworów z płyty The Grudge)
* 2004 The Grudge
* 2001 The Smell Of Rain
* 2001 Secrets of My Kingdom
* 1999 The Stargate
* 1996 Crypt Of The Wizard
* 1995 Keiser av en Dimension Ukjent
* 1994 Ånden Som Gjorde Opprør
* 1993 Født Til å Herske
* 1993 The Song Of A Long Forgotten Ghost (demo)