Kroke

KROKE (w języku Jidysz oznacza Kraków) zostało utworzone w 1992 roku przez trójkę przyjaciół, absolwentów krakowskiej Akademii Muzycznej: Jerzego Bawoła (akordeon), Tomasza Kukurbę (altówka) i Tomasza Lato (kontrabas). Członkowie zespołu przeszli przez wszystkie etapy klasycznej edukacji muzycznej, mają także za sobą eksperymenty z jazzem oraz muzyką współczesną. Początkowo KROKE grało muzykę bardzo mocno osadzoną w tradycji klezmerskiej, z silnymi wpływami bałkańskimi, by z czasem wzbogacić ją o brzmienia Orientu, elementy jazzu i „world music”, tworząc swój własny, charakterystyczny styl.
Przez pierwsze kilka lat KROKE grywało głównie w klubach i galeriach krakowskiej dzielnicy Kazimierz. Tam po raz pierwszy można było usłyszeć utwory, które w 1993 roku ukazały się na pierwszej, wydanej własnym nakładem, kasecie zespołu. Podczas występów w galerii „Ariel” zostali zauważeni przez Stevena Spielberga, który w tym czasie realizował w Krakowie film „Lista Schindlera”. Reżyser zaprosił KROKE do Jerozolimy, podczas ostatnich dni zdjęciowych. Zespół zagrał tam koncert na uroczystości „Survivors Reunion” dla ocalałych z listy Oskara Schindlera. Spielberg przesłał także kopię kasety zespołu Peterowi Gabrielowi, który w 1997 roku zaprosił KROKE do Wielkiej Brytanii na Festiwal WOMAD, gdzie publiczność bardzo gorąco przyjęła zarówno koncert grupy, jak i debiutancką płytę „TRIO” (Oriente Musik; 1996). Spotkanie z Peterem Gabrielem zaowocowało wspólnymi nagraniami w Real World Studio's – fragmenty owych nagrań zostały potem wykorzystane przez Petera Gabriela na płycie „Long Walk Home” stanowiącej ścieżkę dźwiękową do filmu „Rabbit - Proof Fence”. W 1997 roku ukazał się także drugi album KROKE – „EDEN” (Oriente Musik). Płyta stanowiła z jednej strony kontynuację rozpoczętej na „Trio” drogi przez klezmerską tradycję muzyczną, a z drugiej – była efektem poszukiwań nie tylko muzycznych, ale także archiwalnych. Słuchacze otrzymali album na którym tradycyjne klezmerskie tematy i ornamentyka, w połączeniu ze współczesną wrażliwością muzyczną zyskują zupełnie nową barwę. Podsumowaniem pierwszego okresu działalności KROKE jest nagrana w Wielkiej Brytanii koncertowa płyta „LIVE AT THE PIT” (Oriente Musik; 1998), nominowana do „Preis der Deutsche Schalplattenkritik” w 1999 roku.
Zaproszenia na najważniejsze europejskie festiwale oraz ważne spotkania z wieloma muzykami, osobistościami kultury i sztuki przyniosły okres intensywnych tras koncertowych. Dały także zespołowi możliwość kontaktu z nowymi brzmieniami oraz kulturami muzycznymi. Nie odcinając się od korzeni klezmerskich czy bałkańskich, KROKE coraz częściej tworząc własne, oryginalne kompozycje sięgało do wzorców sefardyjskich czy arabskich. Efektem takich poszukiwań była płyta „SOUNDS OF THE VANISHING WORLD” (Oriente Musik; 1999), - nastrojowe świadectwo ewolucji muzyki KROKE i zdolności muzyków do kreowania własnego, niepowtarzalnego stylu. Płyta zdobyła sporą popularność w Polsce i Europie, czego dowodem była otrzymana za nią prestiżowa nagroda: „Preis der Deutsche Schalplattenkritik” (Nagroda Niemieckiej Krytyki Płytowej) za rok 2000.
Latem 2001 r. podczas występów w Kornwalii, doszło do pierwszego spotkania KROKE z Nigelem Kennedym, który natychmiast zaproponował im współpracę. Wynikiem tego była wspólna płyta „EAST MEETS EAST” (EMI; 2003), która stała się prawdziwym przebojem na rynku. KROKE zostało nominowane do nagrody Radia BBC 3 w kategorii „world music”, a ich występy z Nigelem Kennedym na wielu europejskich festiwalach były przyjmowane bardzo gorąco. W tym samym czasie co „East Meets East” ukazała się także kolejna autorska płyta KROKE: „TEN PIECES TO SAVE THE WORLD” (Oriente Musik; 2003). Ten melodyjny, klimatyczny album uplasował się na drugim miejscu europejskiej listy „World Music Charts” i stanowił zwieńczenie 10 lat istnienia zespołu. W 2004 roku KROKE wydało kolejną płytę koncertową: „QUARTET - LIVE AT HOME” (Oriente Musik), nagraną w studio S-5 Radia Kraków. W nagraniach wziął udział krakowski perkusista jazzowy Tomasz Grochot, który przez kolejne kilka lat występował z zespołem.
W roku 2005 zespół rozpoczął współpracę z Edytą Geppert i pianistą Krzysztofem Herdzinem nad nowym projektem, który zakończył się wydaniem albumu „ŚPIEWAM ŻYCIE” (Agencja Artystyczna Edyta; 2006). Płyta ta ukazała się również w Europie Zachodniej pod tytułem „I SING LIFE” (Oriente Musik; 2007). Równocześnie zespół koncertował wraz z orkiestrą "Sinfonia Baltica" z programem "Kroke - symfonicznie" w aranżacjach i pod dyrekcją Bohdana Jarmołowicza. Koncerty te zostały ciepło przyjęte przez publiczność w Polsce oraz w Niemczech.
W 2006 roku utwór "The Secrets of The LifeTree" w wykonaniu KROKE znalazł się na ścieżce dźwiękowej filmu Davida Lyncha „Inland Empire”.
Zespół współpracując stale z Nigelem Kennedym i Edytą Geppert nie zapomina także o swojej publiczności. W 2007 roku, po prawie czterech latach wypełnionych występami w krajach całej Europy (a równocześnie w piętnastą rocznicę powstania) KROKE wydało swój kolejny studyjny album „SEVENTH TRIP” (Oriente Musik) – płytę pełną energii, orientalną „podróż” po nowych szlakach muzycznych.
Rok 2008 wypełniły zespołowi koncerty w Polsce i Europie oraz praca nad „projektem kameralnym” w aranżacji Krzysztofa Herdzina, którego premiera odbyła się w Hiszpanii z udziałem orkiestry "Sinfonica de Burgos" pod dyrekcją Javiera Castro. Kolejne odsłony tego projektu zabrzmiały w Krakowie i Sankt Petersburgu w Rosji z towarzyszeniem "Sinfonietty Cracovia" pod dyrekcją Roberta Kabary. Orkiestra ta nadała temu projektowi niepowtarzalny charakter i brzmienie z pogranicza muzyki klasycznej i współczesnej. Wspólne koncerty zostały owacyjnie przyjęte przez publiczność, a wykonawcy musieli wielokrotnie bisować.
W roku 2009 KROKE dokonało kolejnego zwrotu na swojej drodze artystycznej - zespół coraz częściej występował jako trio, bez perkusji. Koncerty KROKE nabrały bardziej kameralnego charakteru, a w muzyce pojawiły się dawno niesłyszane brzmienia aszkenazyjskie i bałkańskie. Dyrektor Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie - Janusz Makuch nazwał to „powrotem do korzeni”, a zespół udokumentował swoje poszukiwania wydanym w październiku 2009 roku albumem „Out of Sight” (Oriente Musik), na którym pełne energii kompozycje, czerpiące z tradycji klezmerskiej, mieszają się z utworami z pogranicza jazzu i nastrojowymi wokalizami Tomasza Kukurby.
Po zakończeniu europejskiej trasy promocyjnej "Out of Sight" w roku 2010 zespół KROKE, nieustannie koncertując z Nigelem Kennedy i Edytą Geppert, rozpoczął pracę z Mają Sikorowską nad repertuarem z greckimi piosenkami. Oprócz tego koncertował wspólnie z norweskim zespołem "Tindra" oraz hiszpańskim skrzypkiem Diego Galazem. Szczególnymi wydarzeniami tego roku były również: muzyka Kroke do filmu "Tramwaj Wspomnień" w reżyserii Łukasza Czuja (film powstał na otwarcie Muzeum Fabryka Schindlera w Krakowie), jak i udział w "Polish Weekend in Southbank Centre” w Londynie u boku Nigela Kennedyego. W sierpniu 2010 roku zespól KROKE wystąpił z wielkim sukcesem na "Schlezwig Holstein Musik Festival" w Niemczech oraz brał udział w koncercie "Twój anioł Wolność ma na imię" w reżyserii Roberta Wilsona z okazji 30-lecia powstania Solidarności w Gdańsku.
W styczniu 2011 roku album Edyty Geppert i Kroke „Ṥpiewam Życie” osiągnął status „złotej płyty”. W tym samym miesiącu zespół wraz z Mają Sikorowską oraz Sławkiem Bernym (instrumenty perkusyjne) zakończył pracę nad płytą „AVRA” (Pomaton EMI: 2011), która zawiera 12 pięknych greckich pieśni – …gorące morze śródziemne, miłość, skradzione pocałunki, tęsknota, toasty w nadmorskich tawernach,… nieparzyste rytmy, melizmaty i egzotyka złamana lekkim powiewem słowiańskości… - tak w skrócie można określić „aurę” tego albumu.
W kwietniu tego samego roku ukazała się płyta "Live in Førde" nagrana na żywo podczas "Førdefestival" w lipcu 2010 roku wspólnie z triem Tindra.

MUZYCY:
Jerzy Bawoł – akordeon
Tomasz Kukurba – altówka
Tomasz Lato – kontrabas

DYSKOGRAFIA:
Trio (Oriente Musik; Berlin)
Eden (Oriente Musik; Berlin)
Live at The Pit (Oriente Musik; Berlin)
Sounds of the Vanishing World (Oriente Musik; Berlin)
Ten Pieces To Save The World (Oriente Musik; Berlin)
East Meets East – Nigel Kennedy & Kroke (EMI Music)
Quartet - Live At Home (Oriente Musik; Berlin)
Śpiewam życie – Edyta Geppert & Kroke (Agencja Artystyczna Edyta) w 2007 r. płyta ta ukazała się w Europie pod tytułem „I Sing Life” (Oriente Musik; Berlin)
Seventh Trip (Oriente Musik; Berlin)
Out of Sight (Oriente Musik; Berlin)
Avra – Maja Sikorowska & Kroke (EMI Music)
Live in Førde - Tindra & Kroke (Talik)